عوامل فیلم

نویسنده و کارگردان : برزو نیک نژاد

تهیه کننده : سید امیر پروین حسینی

بازیگران : امیر جعفری، ریما رامین فر، احمد مهرانفر

 

خلاصه داستان

تیم فوتبال شهر رامیان به لیگ دسته دوم صعود کرده است. مهرداد بازیکن اصلی تیم است که به خاطر ازدواج با دختر سرمربی تیم مجبور به حضور در تیم فوتبال شهر شده است. مهرداد پس از مصدومیت در بازی آخر -که باعث نجات تیمش شد- دیگر نمی تواند فوتبال بازی کند.پس سرمربی هم مانع ازدواج آن ها می شود.

 

نقد فیلم

تفاوت فیلم های سینمایی و تلویزیونی را می توان از چند وجه مورد ارزیابی قرار داد. وجه اول را می توان نحوه ترکیب بندی تصاویر دانست. در سینما نسبت فضای مثبت و منفی کادر، با توجه به داستان مهندسی می شود اما در تلویزیون بیشتر فضاهای مثبت به نمایش در می آید. وجه دوم نوع میزانسن و دکوپاژ صحنه ها است که معمولا میزانسن های سینمایی پیچیده تر و پرتحرک تر از نمونه تلویزیونی هستند. وجه دیگر این تفاوت را می توان در سبک بازی های هرکدام از این دو رسانه دانست. بازی های تلویزیونی  معمولا سطحی تر هستند و بیننده آن ها را به عنوان یک نقش می پذیرد نه یک واقعیت. اما موضوعی که مرتبط با "زاپاس" است ، تفاوت در تم داستانی فیلم هاست. تم داستانی در فیلم های سینمایی پیچیده تر و گیرا تر از مجموعه های تلویزیونی هستند که دلیل عمده این تفاوت را می توان گروه مخاطبان هر کدام از آن ها دانست. در حال حاضر بیشتر مجموعه های تلویزیونی موفق در سینمای جهان در ساختار و داستان به سینما نزدیک شده اند اما این جریان در سینمای ایران مسیر معکوسی را طی کرده است.

با وجود تلاش هایی که برای ساخت "زاپاس" انجام شده باید این فیلم را در گروه فیلم های تلویزیونی دسته بندی کنیم. مهمترین علت این طبقه بندی تم داستانی اثر است. این تم داستانی با این نحوه پرداخت بیشتر مناسب سریال های مناسبتی است. گره اصلی گیرایی لازم را برای نشاندن تماشاچی روی صندلی های سینما را ندارد. نیک نژاد با توجه به همین مسئله، با هوشمندی سعی کرده شوخی های کلامی خود را در فیلم جاگذاری کند تا بیننده را در فضای فیلم  نگه دارد اما این کار هم نمی تواند عیب نداشتن گرهی جدی در داستان را بپوشاند. شوخی های کلامی استفاده شده در "زاپاس" مانند فیلم های طنز چند سال اخیر سینما بیشتر بر شوخی های کلامی ِ جنسی تمرکز دارند و نشانی از موقعیت نمایشی کمیک در اثر دیده نمی شود.

بازی ها در فیلم خوب ، صمیمی اما تکراری است. بینندگان بازی این افراد را در سریال های تلویزیونی به یاد دارند. بازی  احمد مهرانفر و ریما رامین فر تداعی کننده نقش های آن ها در پایتخت است و فقط امیر جعفری قدری از فضای بازی های قبلی اش فاصله گرفته است.  

"زاپاس" با ضرباهنگی مناسب برای سکانس افتتاحیه یک ملودرام خانوادگی آغاز می شود و هرچه به پایان فیلم نزدیک می شویم از ریتم مناسب ابتدایی خارج می شود. خرده روایات فیلم صرفا بار شوخی های فیلم را به دوش می کشند و کاربرد دیگری ندارند. تنها روایت چشمه آب سرد کاربردی اساسی دارد و  نقطه مناسبی برای به پایان بردن فیلم محسوب می شود.

موسیقی متن اثر ارتباط مناسبی با صحنه ها برقرار نمی کند و گویی در فضای خلا شکل گرفته است. به طور کلی فضای موسیقی متن زاپاس متفاوت از دنیای فیلم است.

در مجموع "زاپاس" را می توان فیلمی از سینمای بدنه دانست که عوامل آن به غیر از اکران دغدغه دیگری برای ساخت نداشته اند و به نظر نمی رسد فیلمی با این سطح بتواند در اکران عمومی موفقیتی کسب کند.

 گاهی برای نوشتن درباره موضوعی به این نقطه می رسیم که چیز زیادی برای گفتن وجود ندارد. صحبت درباره مضامین لایه های محتوایی "زاپاس" از جمله این موضوعات است.

این نقد بر اساس نسخه نمایش داده شده در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر نوشته شده است.

این نقد در سایت فیلموویز منتشر شده است.